Cách sửa lưu điện cửa cuốn là điều mà nhiều chủ nhà quan tâm khi hệ thống cửa cuốn gặp sự cố. Việc tự mình kiểm tra và sửa bộ lưu điện tại nhà không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn mang lại sự an tâm khi cửa luôn đảm bảo hoạt động tốt.
1. Giới thiệu về Bộ lưu điện cửa cuốn và tại sao cần sửa chữa kịp thời?
Bộ lưu điện cửa cuốn (còn gọi là UPS cửa cuốn) là thiết bị tích trữ điện năng nhằm cấp nguồn cho hệ thống cửa cuốn khi mất điện lưới. Thiết bị này đảm bảo cửa vẫn có thể mở và đóng bình thường. Bộ lưu điện cửa cuốn gồm một hoặc hai ắc quy (hoặc nhiều hơn), bo mạch sạc và mạch chuyển đổi từ điện lưới sang điện ắc quy.
Việc sửa chữa kịp thời rất quan trọng bởi:
- Khi bộ lưu điện bị hỏng hoặc mất điện lưới, cửa cuốn không hoạt động, gây bất tiện lớn hoặc thậm chí ảnh hưởng tới an toàn cho người và tài sản bên trong nhà.
- Nếu hư hỏng kéo dài có thể lan rộng, khiến ắc quy bị phồng, rỉ axit, bo mạch cháy,… dẫn tới thay mới toàn bộ hệ thống. Lúc này, bạn phải bỏ ra chi phí cao hơn để sửa chữa.
- Việc bảo trì và phát hiện sớm giúp kéo dài tuổi thọ của bộ lưu điện, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định.
3.1. Dấu hiệu nhận biết bộ lưu điện có dấu hiệu hư hỏng
- Đèn báo trên bộ lưu điện không sáng hoặc nháy đèn đỏ khi cắm điện lưới, đó là dấu hiệu cảnh báo ắc quy yếu hoặc bo mạch có sự cố.
- Khi mất điện lưới và cửa cuốn không hoạt động, đó là dấu hiệu bộ lưu điện không chuyển chế độ hoặc ắc quy không còn lưu trữ đủ điện.
- Thời gian lưu điện rất ngắn hơn so với trước đây là do ắc quy đã bị chai nên mất khả năng giữ điện.
- Xuất hiện mùi khét, vỏ ắc quy phồng hoặc có dấu hiệu rỉ axit. Khi gặp dấu hiệu này, bạn nên xử lý ngay.
- Âm thanh bất thường có thể rơ‑le hoặc bo mạch đang gặp sự cố.
2. Một số lỗi thường gặp ở bộ lưu điện cửa cuốn
Dưới đây là 5 lỗi phổ biến mà người dùng thường gặp khi làm việc với bộ lưu điện cửa cuốn:
a. Ắc quy bị hư hỏng
Ắc quy là linh kiện dễ bị ảnh hưởng bởi chu kỳ sạc/xả nhiều lần, nhiệt độ cao hoặc thời gian sử dụng lâu. Khi ắc quy mất khả năng giữ điện, bị phồng, rỉ axit thì việc lưu điện giảm mạnh hoặc mất hoàn toàn. Thông thường, nếu ắc quy dưới điện áp khoảng 11V (đối với loại 12V) thì đây là dấu hiệu cần thay.
b. Hư hỏng bo mạch UPS
Bo mạch có vai trò sạc ắc quy và chuyển đổi từ điện lưới sang điện lưu trữ và ngược lại. Nếu những linh kiện IC, tụ, biến áp bị lỗi, hoặc mạch tiếp xúc bị oxi hóa thì bộ lưu điện có thể không cấp điện cho cửa khi mất lưới dù ắc quy vẫn tốt.
c. UPS không lưu điện
Khi mất điện lưới mà cửa cuốn không hoạt động, nguyên nhân có thể do ắc quy hoàn toàn hết điện hoặc mạch chuyển đổi không hoạt động. Bạn cần kiểm tra cả ắc quy lẫn bo mạch để xác định chính xác.
d. Hỏng cầu chì
Một số UPS sử dụng cầu chì để bảo vệ quá tải hoặc chập mạch. Khi cầu chì bị đứt, UPS sẽ không có đầu ra sẽ dẫn tới cửa không thể đóng/mở.
e. Hỏng rơ le
Rơ le trong UPS đóng/ngắt để chuyển nguồn từ lưới sang ắc quy. Nếu rơ‑le không hoạt động đúng cách (dấu hiệu như tiếng “tạch” không rõ, tiếp điểm lỏng) thì hệ thống sẽ không chuyển mạch hiệu quả hoặc cấp điện liên tục không đúng lúc. Lỗi này sẽ làm giảm tuổi thọ ắc quy hoặc gây hư hỏng bo mạch.
3. Chuẩn bị dụng cụ sửa chữa
Sau khi nắm được những lỗi thường gặp của lưu điện cửa cuốn, trước khi bắt tay vào sửa bạn cần chuẩn bị những dụng cụ dưới đây:
- Tua vít 2 hoặc 4 cạnh để tháo vỏ UPS.
- Đồng hồ đo điện (VOM) để đo điện áp ắc quy, kiểm tra mạch sạc và chuyển đổi.
- Ắc quy mới tương thích với loại UPS bạn đang dùng.
- Găng tay cách điện, giày cao su và khăn khô cũng như cồn để vệ sinh bo mạch.
Lưu ý:
- Chọn vị trí thao tác sạch sẽ, khô ráo, thoáng mát. Không sửa thiết bị ở nơi ẩm ướt hoặc có ánh nắng trực tiếp.
- Đảm bảo đã ngắt điện lưới và ngắt kết nối motor cửa cuốn trước khi mở vỏ hoặc kiểm tra bên trong.
Việc chuẩn bị kỹ sẽ giúp bạn thực hiện các bước tiếp theo trôi chảy, hạn chế rủi ro, đặc biệt là đảm bảo an toàn cho bản thân.
4. Hướng dẫn chi tiết cách sửa bộ lưu điện cửa cuốn tại nhà
Bạn tuần tự thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Kiểm tra tình trạng bộ lưu điện
Cắm điện lưới vào UPS và quan sát đèn báo. Nếu đèn xanh tức là hoạt động bình thường, đèn cam là đang sạc, còn đèn đỏ hoặc không sáng là dấu hiệu thiết bị vấn đề.
Ngắt điện lưới rồi dùng điều khiển cửa cuốn thử mở/đóng cửa. Nếu hoạt động thì lưu điện còn tốt, còn không thì cần kiểm tra tiếp.
Ghi lại các dấu hiệu bất thường như đèn báo, tiếng kêu, thời gian cửa hoạt động. Dấu hiệu này là căn cứ để xác định phần bị lỗi.
Bước 2: Kiểm tra ắc quy
Ngắt hết nguồn điện và tháo vỏ UPS để kiểm tra trực tiếp ắc quy.
Đầu tiên, quan sát bề mặt ắc quy xem có bị phồng, bị rỉ axit, đầu nối có bị gỉ sét hay không. Nên thay khi có dấu hiệu đó.
Dùng đồng hồ đo điện áp: nếu là ắc quy 12 V, khi đầy phải khoảng 12.6V‑13.8V. Nếu thấp hơn ~11 V thì ắc quy đã chai và không còn khả năng lưu trữ tốt.
Bước 3: Thay ắc quy mới
Trường hợp ắc quy cần thay thì bạn thực hiện như sau:
Ngắt dây nối ắc quy cũ và lắp ắc quy mới đúng chủng loại (ví dụ 12 V x 7Ah) và đúng cực, siết đầu nối chắc chắn.
Cắm điện lưới rồi dùng đồng hồ đo lại điện áp tại ắc quy: nếu sau vài phút đạt ~13V‑14V tức là mạch sạc hoạt động tốt.
Nếu điện áp không tăng thì chuyển sang kiểm tra bo mạch (Bước 4).
Bước 4: Kiểm tra và sửa bo mạch
Đầu tiên, dùng đồng hồ đo điện áp tại đầu ra chốt IC hoặc tụ sạc. Nếu không có dòng ra hoặc điện áp không ổn định thì linh kiện đang bị lỗi.
Quan sát biến áp, tụ, IC xem có dấu hiệu cháy, nứt, rỉ hoặc mùi khét không? Nếu có thì thay linh kiện phù hợp.
Kiểm tra rơ‑le bằng cách cắm/ngắt điện lưới có nghe tiếng “tạch” từ rơ‑le không? Nếu không thì thay rơ‑le hoặc vệ sinh tiếp điểm.
Sau khi thay linh kiện hoặc làm vệ sinh thì bạn bật lại điện lưới và đo các điện áp kiểm tra.
Bước 5: Lắp lại và kiểm bộ lưu điện
Lắp lại vỏ UPS, siết chặt các ốc và làm gọn dây nối.
Cắm điện lưới, đợi khoảng 2 phút để hệ thống ổn định.
Ngắt điện lưới rồi dùng điều khiển thử mở/đóng cửa cuốn vài lần: Nếu cửa hoạt động trơn tru thì bạn đã sửa thành công.
5. Cách bảo trì bộ lưu điện cửa cuốn để tránh hư hỏng
- Ngắt điện lưới và vận hành cửa 3‑5 lần để xả ắc quy mỗi tháng.
- Đặt UPS ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp, tránh nơi có nhiệt độ cao hoặc ẩm thấp.
- Đo điện áp ắc quy, kiểm tra bề mặt ắc quy định kỳ 6 tháng.
- Sạc ắc quy đúng cách
6. Khi nào nên gọi thợ sửa chuyên nghiệp?
- Bo mạch bị cháy nghiêm trọng
- UPS nhận điện lưới không lưu điện hoặc không cấp điện khi mất lưới.
- Không có dụng cụ đo điện hoặc chưa có nhiều kinh nghiệm kiểm tra bo mạch.
Bài viết này đã cung cấp đến bạn chi tiết về cách sửa lưu điện cửa cuốn, từ việc nhận biết dấu hiệu hỏng và từng bước sửa chữa thế nào. Nếu bạn có nhu cầu tìm thợ hỗ trợ tư vấn và sửa chữa trong những trường hơp đặc biệt, hãy liên hệ Sửa Khoá Quang Trung:
- Địa chỉ : 218 Đ.Tô ngọc vân, Phường Linh Đông, Thành Phố Thủ Đức
- SĐT: 0967323786
- Website: https://suakhoatainha24h.com